10 april-4 augustus 2013
Goddelijke inspiratie. Russische ikonen ontmoeten westerse kunst
In deze tentoonstelling komen twee bijzondere collecties samen. Een dertigtal hoogtepunten van 500 jaar Russische ikonenschilderkunst uit het beroemde Rublëv Museum in Moskou staan oog in oog met topstukken uit Museum Catharijneconvent. Voor het eerst worden prachtige westerse schilderijen tegenover indrukwekkende Russische ikonen geplaatst.
Het Andrej Rublev Museum
Het Andrej Rublev Museum is toonaangevend als het gaat om Russische ikoonschilderkunst en bezit een uitgebreide collectie ikonen die tot de belangrijkste van Rusland behoort. De collectie verlaat het museum zelden of nooit. Ze tonen Christus, de Moeder Gods, feesten en heiligen en zijn bijna manshoog. Rondom de heiligen zijn taferelen uit hun leven en hun wonderen afgebeeld. Ze laten zich lezen als een stripverhaal. De oudste ikonen op de tentoonstelling zijn gemaakt in de vijftiende eeuw en staan nog in de traditie van de Byzantijnse schilderkunst. Vanaf dezeventiende eeuw laten sommige ikonen duidelijk westerse invloeden zien door de import van Italiaanse, Duitse, maar vooral ook Nederlandse en Vlaamse prenten en geïllustreerde bijbels naar Rusland. Ondanks die westerse invloeden blijft het vervaardigen van een ikoon aan vaste voorschriften gebonden. Zelden zijn ikonen voorzien van een handtekening van de kunstenaar of een datering. Ikonen worden namelijk door God geschapen. De kunstenaar is slechts een tussenpersoon.
Twee collecties onder de loep
Museum Catharijneconvent bezit één van de grootste collecties westerse religieuze kunst vanaf de vroege Middeleeuwen tot heden. Door de twee collecties tegenover elkaar te plaatsen, worden de overeenkomsten en verschillen in beeld en betekenis tussen religieuze kunst uit oost en west duidelijk. De oude westerse religieuze kunst is net als ikonen aan regels gebonden, maar al snel treedt de interpretatie en het talent van de kunstenaars op de voorgrond. Het religieuze aspect wordt dan vaak ondergeschikt aan de schoonheid van het schilderij.
De tentoonstelling begint met een aantal voorbeelden van Byzantijnse ikonen, die grote invloed hebben gehad op de westerse schilderkunst. Zoals het ivoor van de Moeder Gods Hodegetria, die de manier waarop Maria met name in de Italiaanse kunst werd afgebeeld, heeft bepaald. Of de Drie-eenheid die volgens een vast patroon op ikonen is afgebeeld, terwijl in het westen met het thema wordt gevarieerd. Zo legt b.v. de ikoon van de Annunciatie de nadruk op de engel Gabriël en de Moeder Gods.
Nederland-Rusland jaar 2013
In 2013 worden de vriendschappelijke betrekkingen tussen Rusland en Nederland herdacht. Hoewel de nadruk op economische relaties ligt, wordt de rijke cultuur van beide landen niet vergeten. Museum Catharijneconvent sluit zich met deze tentoonstelling aan bij de feestelijkheden.
Data: 10 april tot en met 4 augustus 2013
Openingstijden: Dinsdag tot en met vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur. Zaterdag, zondag en feestdagen van 11.00 tot 17.00 uur
Adres: Lange Nieuwstraat 38 Utrecht
Toegangsprijs: € 12,00 p.p. met een toeslag van €2,50 voor de speciale tentoonstellingen. MJK is gratis, maar men betaalt wel de toestag voor de tentoonstelling.
Bereikbaarheid: Ongeveer 15 minuten lopen van Station Utrecht Centraal. Buslijn 2. Met de auto: betaald parkeren aan de Lange Nieuwstraat of de Nieuwegracht. Parkeergarage Springweg aan de Strosteeg.
Toegankelijkheid: Het museum is toegankelijk voor mindervaliden.